Datanetbeheer Iveka 2023

Het in 2016 door de Europese Commissie gelanceerde Clean Energy for All Europeans-package zet de rol van de consument centraal in de Europese energiemarkt. Deze centrale consumentenrol is cruciaal om de energietransitie te faciliteren. Zo kan de actieve deelname van veel laagspanningsnetgebruikers de nodige flexibiliteit vrijmaken om het intermitterend karakter van variabele hernieuwbare energiebronnen te compenseren. Het gebruik van data is hierbij essentieel. In Vlaanderen legt het Energiedecreet de verantwoordelijkheid voor het centraal en vertrouwelijk beheren van consumptiegegevens bij de distributienetbeheerders (Fluvius). Het Energiedecreet voorziet in een 5-jaarlijkse audit van deze databeheerdersrol. De audit wordt uitgevoerd in 2024.

In het licht hiervan is een benchmarkanalyse uitgevoerd die focust op de huidige stand van zaken in Vlaanderen omtrent databeheer en de maturiteit van een aantal activiteiten en dataprocessen. Hierbij wordt het databeheer in Vlaanderen gepositioneerd t.o.v. zes Europese landen. De analyse werd opgesteld door middel van uitgebreid deskresearch en diepte-interviews met vergelijkbare distributienetbeheerders.

Uit de benchmark blijkt dat Vlaanderen behoort tot de betere leerlingen van de klas doordat het proces of de activiteit al werd geïmplementeerd en uitgevoerd of minstens goed voorbereid. We horen bij de kopgroep voor het beheren van mandaten en het apart meten van afname en injectie, voor het feit dat het mogelijk is om meerdere energieleveranciers te hebben op één aansluiting, voor het uitlezen en verwerken van gegevens van submeters en voor de dienstverlening naar de sociale klanten toe. We bevinden ons eerder in het ‘peloton’ voor wat betreft de inzage in kwartierwaarden, de maandelijkse facturatie, voor near real time gegevensuitwisseling, voor marktbalancering en congestiebeheer en voor energiedelen en energiegemeenschappen.

Als onafhankelijke databeheerder stellen we heel wat data ter beschikking aan verschillende partijen in het energielandschap. Op die manier bouwen we verder aan een open, actieve en betrouwbare relatie met al onze klanten, leveranciers en derden, lokale besturen en andere overheden, en onze regulatoren. Als netbeheerder maken we zelf ook gebruik van deze data in ons streven naar slim netbeheer en meer flexibiliteit. Daarbij respecteren we steeds de privacywetgeving en besteden we veel aandacht aan datakwaliteit. In 2023 maakte Fluvius werk van een visie over data, te realiseren tegen 2025. We stellen data ter beschikking die klanten helpen energie efficiënter te gebruiken. Zo ontsluiten we data via de digitale meter naar Mijn.Fluvius.be en naar een stijgend aantal partijen die dat wensen, uiteraard op een veilige manier en in lijn met de regelgeving rond bescherming van gegevens. We helpen ook klanten maximaal controle te nemen over hun energiekost en zorgen ervoor dat alle klanten kunnen deelnemen aan de handel van hernieuwbare energie. In 2023 kenden we een stijging van het aantal aanvragen voor maandfacturatie en een stijgende interesse in energiedelen. We bouwen mee aan de energiemarkt van morgen en hechten veel belang aan datakwaliteit, maar ook aan informatiebeheer als het gaat over het ontsluiten van open data. Ook werken we actief mee aan de marktwerking van de toekomst via het Centraal Marktsysteem van Atrias.

Om op regelmatige basis antwoord te bieden op de vraag in welke mate Fluvius System Operator zijn verplichtingen nakomt inzake de Europese Privacywetgeving (GDPR), wordt door de Fluvius’ Data Protection Officer (DPO) periodiek een rapport opgesteld. Dit rapport geeft een overzicht van de verbeterpunten, de beheersmaatregelen en de activiteiten die door de DPO, de dienst privacy en de organisatie in haar geheel worden uitgevoerd. Het rapport wordt tweemaal per jaar opgemaakt. Het risico op een potentieel datalek is onder controle.

Op 1 juli 2023 ging Wyre officieel van start. Het gezamenlijk infrastructuurbedrijf van Fluvius en telecomoperator Telenet moet in Vlaanderen en een deel van Brussel het datanetwerk van de toekomst  (snelheden van 5 Gbps of meer, vijf keer sneller dan de hoogste downloadsnelheid op vandaag) aanleggen en beheren. Dit netwerk vertrekt van het huidig fiber-coax netwerk en zal in de toekomst grotendeels gebaseerd zijn op Fiber-to-the-Home (FTTH) technologie. Wyre staat in voor de realisatie van snel internet voor elke Vlaming, en dit zowel in landelijk als stedelijk gebied. Hierbij zal maximaal gestreefd worden naar synergie met de aanleg van andere nutsvoorzieningen. Fluvius houdt 33,2% van de aandelen van Wyre aan en Telenet 66,8%.

De distributienetbeheerders hadden vroeger al een aanbod elektronische-communicatiediensten ontwikkeld voor de deelnemende steden en gemeenten alsook andere lokale besturen, voornamelijk bestaande uit internet, telefonie, lokale netwerken & Free WiFi, genaamd ‘Fluvius Net’. 113 gemeenten hebben heden een beheersoverdracht inzake Fluvius Net gedaan bij hun respectievelijke netbeheerder. Die dienstenrelatie tussen de netbeheerders en gemeenten werd samen met de vaste netwerkinfrastructuur ingebracht in Wyre. De bestaande diensten zullen aldus aan dezelfde voorwaarden verdergezet worden tot 2046 voor de reeds genietende gemeenten.

Sinds 2001 is er een ‘Contract van mede-eigendom’ en ‘Contract van aanneming’ tussen CPTE (vandaag Engie & Elia) en Electrabel (vandaag Fluvius). Het Beheerscontract werd telkens stilzwijgend verlengd voor een jaar. Elia heeft eind februari 2022 een deel van het netwerk van Engie gekocht. Hiervoor werd een nieuw ‘Reglement van mede-eigendom’ opgesteld met een duurtijd van 10 jaar, om de oude contracten te actualiseren en af te stemmen op de huidige situatie. In de nieuwe contracten wordt pro-actief rekening gehouden met de noden van het project Tramontana.